اطلاعات پراکندۀ ثبت‌شده در اسناد تاریخی، بعضاً جالب و متفاوت هستند. نویسندگان و کاتبان گاه در میانه و حاشیۀ آثار و مکتوبات خود، گزارش‌هایی آورده‌اند که در هیچ منبع تاریخی دیگری یافته نمی‌شود. گزارش این صفحه از یک نسخۀ خطی در هورامان، در نوع خود خواندنی است:

«به تاریخ سَنَۀ هزار و دوصد و نود و هفت بود و هژده روز از تابستان مانده و عید فطر بود. و قرار هوا سرد شد‌ و مردم در عیدگاه نتوانستند قرار بگیرند از تاب سختی هوا. تا دو رکعتۀ نماز را به جا آوردیم، حالت به جایی رسید، چلۀ زمستان بدان طور روی نداده بود! و بعد از دو رکعتۀ نماز، مردم هر یک رو به خانۀ خود نهادند، و عصرِ ایام حکومت عالی‌جاه مصطفی سلطان بود و حاکم الکای اورامان واجب بود. این تاریخ برای زمانه نوشته شد. والسلام. سنۀ ۱۲۹۷».

پی‌نوشت: کارکرد این گزارش‌های پراکنده تنها دست‌یابی به داده‌های جدید تاریخی نیست، بلکه ذهن‌خوانی نویسندگان و کاتبان نیز هست. این‌که در چه دوره‌ای چه چیزهایی برای آنان مهم بوده و در کجا اقدام به ثبت آن کرده‌اند، بعضاً در فهم گرایش‌های عمدتاً ناپیدای آنان کارآمد است.